door Michel Grothe | 01 april 2022
In Amsterdam Zuidoost vind je kantoren, bedrijven, winkels, woningen en diverse grote eventlocaties en concertzalen, waaronder de Johan Cruijff ArenA. In het voetbalstadion vinden elke week meerdere grote events plaats. Dat zorgt voor grote aantallen bezoekers uit heel Nederland, die hun weg naar het stadion moeten vinden. Vaak gaat dat goed maar soms ook niet.
Klassiek is het voorbeeld van het concert van de Britse band Coldplay in de Amsterdam Arena voor 70.000 bezoekers op 24 juni 2016. Omdat voor Zuid-Nederland noodweer was voorspeld, besloot de NS minder treinen te laten rijden met als gevolg dat veel bezoekers in de auto stapten. Dit leidde tot enorme opstoppingen op de A2 bij Amsterdam-Zuid Oost, waardoor mensen over de vluchtstrook liepen om het concert toch op tijd te kunnen bereiken. Had een digital twin dit kunnen voorkomen? Ook het EK voetbal in 2020 zou grote bezoekersstromen op gang brengen van de voetbal van Oranje en haar zijn tegenstanders. Het EK werd uitgesteld in verband met de COVID-19 pandemie, maar om de logistieke operatie in goede banen te leiden is gewerkt aan een virtuele 3D-visualisatie van de Johan Cruijff ArenA en omgeving.
Monitoren
Op piekmomenten is het een drukte van belang rondom de Johan Cruijff ArenA. Enorme aantallen mensen trekken er dan op uit om naar een voetbalwedstrijd of concert van hun favoriete artiest te gaan. Grote kans dat er files ontstaan, waardoor mensen te laat aankomen of lang moeten wachten totdat ze weer naar huis kunnen. Om dat te voorkomen, is continu inzicht in alle bezoekersstromen belangrijk.
Tijdens drukbezochte evenementen komen verschillende partijen – waaronder wegbeheerders, de politie, parkeerexploitanten en ArenA – bijeen in het Operationeel Mobiliteitscentrum, een control room waar ze de verkeerssituatie samen nauwlettend in de gaten houden. Hoe leid je al het verkeer van daaruit in goede banen?
Dat begint bij monitoren. Realtime informatie over de situatie op de weg helpt daarbij. Zo laten de gegevens van de Nationale Databank Wegverkeersgegevens zien waar het verkeer vastloopt en of dat – net als bij eerdere, soortgelijke situaties – voor problemen kan zorgen. In dat geval kan het Operationeel Mobiliteitscentrum in goed overleg besluiten om een extra rijstrook open te stellen. Ook wordt duidelijk welke parkeergarages als eerste vol zijn. Weggebruikers kunnen dan via matrixborden worden omgeleid naar locaties waar nog wel plek is. Via camerabeelden kun je vervolgens achterhalen wat het effect is van zo’n maatregel. De relevante verkeersgegevens worden realtime gevisualiseerd op een interactief dashboard (figuur 1).
Figuur 1 – Dashboard mobiliteit Amsterdam Zuid-Oost
Via een open-sensorplatform kunnen al deze data met elkaar in verband worden gebracht. Met het platform kunnen automatisch nieuwe patronen in de data worden ontdekt, waardoor het ook mogelijk is om toekomstige verkeerssituaties te voorspellen. Handig, want vaak is er pas echt iets aan de hand als de toestand op de weg afwijkt van de bekende scenario’s. Doordat alle betrokken partijen in het Operationeel Mobiliteitscentrum op hetzelfde moment over dezelfde actuele verkeersinformatie beschikken, ontstaat een gezamenlijk beeld van de drukte op de weg. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk om in real-time te checken of het ergens druk is en of daarvoor genoeg beveiliging aanwezig is. Of om verkeersdrukte te voorspellen, zodat je een extra rijstrook kunt opengooien of extra treinen in kunt zetten. Hierdoor kunnen ze hun maatregelen beter op elkaar afstemmen. En hebben weggebruikers minder hinder.
De digital twin van de ArenA is daarmee ook een open sensorplatform waar uiteenlopende verkeersgegevens over de ArenA en zijn omgeving samenkomen. De digital twin is een virtuele 3D-versie van de ArenA en het gebied rondom het stadion. Zo kun je de actuele situatie monitoren en zelf ervaren via augmented en virtual reality. Dat is niet alleen handig tijdens het EK, maar ook ervoor. Want met deze technieken kan de ArenA zich voorbereiden op allerlei scenario’s.
Ingrediënten
Op basis van data uit een groot aantal databronnen en realtime sensoren, geeft het dashboard op maat gemaakte, relevante informatie weer rond thema’s als leefomgeving, mobiliteit en energie. Zoals actuele verkeersdrukte afkomstig van camera’s, verkeerstellers en geluidsmeters en social media. Maar ook 3D data LOD2 (gegenereerd o.b.v. AHN en BAG panden), de data van het Nationaal Datawarehouse Wegverkeergegevens, van de gemeente Amsterdam (o.a. parkeergarages, actuele posities van trams en metros) en de NS treinbewegingen.
In de digital twin wordt brengt al deze beschikbare datastromen op een overzichtelijke manier bij elkaar en maakt ze bruikbaar via een dashboard. Zo kan de verkeerssituatie bij events real time worden gemonitord, bewaakt en bijgestuurd. Maar ook wordt 3D engine gebruikt . Om de data eenvoudig en gestandaardiseerd beschikbaar te maken voor de reken- en simulatiemodellen worden standaard interfaces en/of dedicated API’s aangeroepen. De data wordt vanaf de provider via de API direct verwerkt.
Figuur 2 – Overzicht van de ingrediënten van de digital twin in Amsterdam Zuid-Oost
Betrokken partijen
De digital twin Johan Cruijff Arena is een nauwe samenwerking tussen diverse partners: de Amsterdam Arena, de Gemeente Amsterdam en het stadsdeel Amsterdam Zuid-Oost, Geodan, Microsoft en de Vrije Universiteit Amsterdam. Inmiddels heeft dit geleid tot een samenwerking onder de noemer Amsterdam Innovation Arena (AIA).
Referenties en meer informatie