De tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) zijn sinds het in werking treden van de Omgevingswet een tijdelijk vangnet voor overheden en uitvoeringsorganisaties als zij nog niet via het hoofdspoor met de STOP/TPOD standaarden kunnen werken. Per 1 januari 2026 vervalt de mogelijkheid om met TAM een omgevingsdocument te maken. Maakt jouw organisatie nog gebruik van TAM? Dan zijn er een paar belangrijke aandachtspunten rond de deadline van 1 januari 2026.
Einde TAM-IMRO
Er zijn 6 type omgevingsdocumenten waarvoor tot einde 2025 de TAM regeling mogelijk is. Dit is geregeld in artikel 11.1 van het Besluit elektronische publicaties (Bep).
Met het vervallen van de TAM per 1 januari 2026 is het van belang dat:
- Zowel de mededeling van het ontwerpbesluit (via DROP) als het digitaal beschikbaar stellen van de planbestanden (via www.ruimtelijkeplannen.nl) uiterlijk op 31 december 2025 moet hebben plaatsgevonden.
- Is een ontwerpbesluit ter inzage gelegd vóór 1 januari 2026, dan mag de TAM procedure na 1 januari worden afgerond. Hierbij pas je dan de laatste versies van de technische standaard toe uit de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012.
- Voor omgevingsdocumenten waarvoor geen ontwerpbesluit van toepassing is - zoals het voorbereidingsbesluit - moet de mededeling van het vastgestelde besluit en het beschikbaar stellen van de planbestanden uiterlijk op 31 december 2025 hebben plaatsgevonden. Geonovum beheert de tijdelijke alternatieve maatregelen die worden aangeduid met TAM-IMRO voor zes type omgevingsdocumenten. Deze TAM's bieden overheden die dit nog niet kunnen doen met behulp van STOP/ TPOD de mogelijkheid om met TAM de omgevingsdocumenten alsnog te kunnen ontsluiten in het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Deze TAM’s zijn voor het opstellen van omgevingsdocumenten op basis van de RO Standaarden 2012 (waar IMRO onder valt).
Werkafspraken
Voor de volgende soorten omgevingsdocumenten zijn TAM-IMRO werkafspraken en andere documentatie beschikbaar:
- Werkafspraak TAM-omgevingsplan en bijbehorende technische handreiking en de VNG Bijsluiter
- Werkafspraak TAM-omgevingsverordening en bijbehorende technische handreiking
- Werkafspraak TAM-voorbereidingsbesluit en voor gemeenten de VNG Bijsluiter
- Werkafspraak TAM-projectbesluit en bijbehorende technische handreiking
- Werkafspraak TAM-reactieve interventie
- Werkafspraak TAM-instructie
Wat kun je met deze werkafspraken?
Met deze werkafspraken is het mogelijk om in de periode van 1 januari 2024 tot 1 januari 2026 met behulp van de RO Standaarden 2012 (waar het IMRO onder valt) alleen voor bovengenoemde omgevingsdocumenten op een strikt voorgeschreven wijze te publiceren via Ruimtelijkeplannen.nl naar het Omgevingsloket. TAM-IMRO is niet geschikt om Wro-plannen te maken. Met de invoering van de Omgevingswet is de Wro immers vervallen en daarmee ook de mogelijkheid om nieuwe bestemmingsplannen en dergelijke te publiceren.
Het overgangsrecht op basis van de Omgevingswet blijft onverminderd van toepassing op Wro-instrumenten.
Software
Deze omgevingsdocumenten worden technisch beschikbaar gesteld via met behulp van de Wro plansoftware via de landelijke voorziening Ruimtelijkeplannen.nl en vervolgens automatisch ontsloten in het Omgevingsloket, viewer Regels op de Kaart. Het omgevingsdocument moet juridisch voldoen aan de Omgevingswet. Een van de technische vereisten is dat in de naam van het omgevingsdocument TAM is opgenomen, lees daarvoor bovenstaande werkafspraken.
TAM is tijdelijk
Sinds april 2021 zijn tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) beschikbaar. De TAM zijn bedoeld voor bevoegd gezagen die vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 nog niet over alle onderdelen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet beschikten. Met de TAM beschikken deze bevoegd gezagen tot en met 2025 over een terugvaloptie, om op die manier de (eigen) dienstverlening te continueren. Voor gemeenten, provincies en het Rijk geldt dat zij voor deze omgevingsdocument gebruik moeten gaan maken van de STOP/ TPOD standaarden. Bij het bedenken, opstellen en ontwikkelen van de TAM is altijd uitgegaan van een tijdelijke inzet.
Met de wijziging van het Besluit elektronische publicaties per 1 januari 2025 geldt dat de procedures van deze zes omgevingsdocumenten waarvan het ontwerp uiterlijk 31 december 2025 met TAM ter inzage is gelegd, na 1 januari 2026 afgemaakt kunnen worden met de betreffende TAM. Deze wijziging is ook doorgevoerd in de validator van Ruimtelijkeplannen.nl. Voor het projectbesluit geldt dit zowel voor de IMRO- als DROP-variant.
Naast het uitfaseren van deze zes TAM geldt voor TAM-omgevingsplan en TAM-omgevingsverordening dat zij uiterlijk 31 december 2031 door de bevoegde gezagen zijn omgezet naar STOP/TPOD. Dit vloeit voort uit de wetgeving ten aanzien van de overgangstermijnen. Het uiteindelijk omzetten is noodzakelijk om tot één digitale geconsolideerde regeling te komen.
Voor meer informatie zie de website Informatiepunt Leefomgeving.
Heeft u vragen? Stel ze aan de helpdesk RO Standaarden en TAM.