Verkent, verbindt, verankert

Menu sluiten

RO Standaarden – Ruimtelijke Ordening

Onder de Wet ruimtelijke ordening was het ruimtelijk planproces volledig digitaal. Om uitwisseling van bestanden mogelijk te maken, werden sinds 2010 de RO Standaarden toegepast. Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet van kracht geworden. Op grond van overgangsrecht van Wro naar Omgevingswet worden de RO Standaarden onder voorwaarden nog gebruikt tot uiterlijk 1 januari 2032.

De Wro planvoorraad van gemeenten provincies en het Rijk in Ruimtelijkeplannen.nl wordt sinds het inwerkingtreden van de Omgevingswet automatisch getoond in het Omgevingsloket. 

Op grond van het Wro overgangsrecht kunnen gemeenten bestemmingsplannen die vòòr de inwerkingtreding van de Omgevingswet als ontwerp ter inzage zijn gelegd, conform de Wro afmaken. Vanwege dit overgangsrecht moeten bronhouders ook nog steeds plannen kunnen publiceren met daarvoor vastgelegde RO Standaarden. 

De viewer ‘regels op de kaart’ vervangt sinds 1 januari 2024 de viewer van Ruimtelijkeplannen.nl, maar deze laatste is nog wel beschikbaar. De informatie op Ruimtelijkeplannen.nl is echter niet volledig en mogelijk verouderd. Maak daarom gebruik van het Omgevingsloket voor het raadplegen van actuele informatie over de fysieke leefomgeving en de geldende regels. 

RO Standaarden

Het geheel aan RO Standaarden omvat onder de Wro wettelijk verplichte en facultatieve standaarden, praktijkrichtlijnen, werkafspraken, handreikingen en voorbeeldbestanden. Op grond van overgangsrecht van Wro naar Omgevingswet worden de RO Standaarden onder strikte voorwaarden nog gebruikt tot uiterlijk 1 januari 2032.

De RO Standaarden zijn wettelijk verankerd in de voormalige Wet ruimtelijke ordening, het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de ministeriële Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012. Daarnaast was ook in de Wabo en in de Crisis- en herstelwet deels verplicht gebruik van de RO Standaarden opgenomen. De RO Standaarden bestaan uit afspraken die ervoor zorgen dat makers van plannen in heel Nederland dezelfde termen en kleuren toepassen. Ook zijn er technische afspraken die ervoor zorgen dat plannen digitaal uitgewisseld kunnen worden.

Wettelijk verplichte RO Standaarden

De in het kader van de Wro verplicht toe te passen RO Standaarden zijn:

Praktijkrichtlijnen

Praktijkrichtlijnen zijn aanvullende toelichtingen op hoe je de verplichte standaarden in de praktijk toepast. Dit is voor de verschillende plantypen van het Bro artikel 1.2.1 uitgewerkt. Ook zijn er praktijkrichtlijnen voor het toegankelijk maken van plannen (STRI) en het opstellen van planteksten (IMROPT).

Werkafspraken

Bij onduidelijkheden, tegenstrijdigheden of fouten in de RO Standaarden kan het werkveld ons vragen hoe je de standaard nu moet gebruiken totdat een officiële wijziging de onduidelijkheid recht zet. Deze tussentijdse adviezen over het gebruik van de RO Standaarden heten werkafspraken. Meldingen van onduidelijkheden in de standaarden, kun je indienen bij de helpdesk.

Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM) zijn bedoeld voor bevoegd gezagen die vanaf inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 nog niet over alle onderdelen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet beschikken. Met de TAM beschikken de bevoegd gezagen over een terugvaloptie om op die manier de (eigen) dienstverlening te continueren. Bij het bedenken, opstellen en ontwikkelen van de TAM is altijd uitgegaan van een tijdelijke inzet. Dit houdt in dat er voorwaarden worden gesteld aan het gebruik ervan.  

Actuele werkafspraken

Vervallen werkafspraken

Onderstaande werkafspraken zijn in december 2023 verwerkt in de actuele versie van de RO Standaarden en sindsdien vervallen: 

Handreikingen voor toepassen RO standaarden

Voor het afronden van planologische Wro procedures onder de Omgevingswet, het op orde houden van de planvoorraad in Ruimtelijkeplannen.nl die wordt ontsloten via het Omgevingsloket en voor het toepassen van TAM’s is het gebruik van Wro-plansoftware noodzakelijk. In de Handreiking 'Data op orde voor de Omgevingswet' is beschreven hoe je de planvoorraad kunt beheren. Gemeenten, provincies en het Rijk zijn in het kader van de Archiefwet verplicht om ruimtelijk plannen te archiveren. Hoe pak je dat aan? Daarover gaat de handreiking archiveren digitale ruimtelijke plannen.

Hulpmiddelen bij implementatie

Validatie

Met behulp van de Validator van Ruimtelijkeplannen.nl kun je controleren of plannen voldoen aan de RO Standaarden. Je doet dit door het plan op te voeren in de validator. Als het valideren van een plan bij de bron foutloos verloopt, zal dit ook bij Ruimtelijkeplannen.nl zo zijn. De vereisten waarop de Validator plannen toetst, staan in het IMRO en in de STRI. In de verschillende praktijkrichtlijnen zoals de PRBP, zijn nadere regels beschreven. Alle regels samen vormen de validatieregels voor de Validator. Net als de RO Standaarden zijn de validatieregels in beheer bij Geonovum. Het Kadaster, de beheerder van de Validator, voert in nauw overleg met Geonovum vernieuwingen en wijzigingen door in de validatieregels. Heb je vragen over de validatieregels neem dan contact op met de helpdesk.

Implementatiebestanden softwareontwikkeling

Ter ondersteuning van de implementatie van RO Standaarden door softwareleveranciers en informatiemodelleurs, bieden we technische implementatiebestanden aan bij de RO Standaarden [.zip files] IMRO, STRI, SVBP en IMROPT.

Voorbeeldbestanden

Voorbeeldbestanden geven een eerste beeld van de implementatie van de RO Standaarden. Voor het testen van het inlezen en verwerken van de RO instrumenten en manifesten kan gebruik worden gemaakt van de Voorbeeldbestanden RO Standaarden.

Vervallen facultatieve standaarden

Sinds inwerkingtreden van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) in 2008 hebben gemeenten gebruik gemaakt van de mogelijkheid de onder de oude WRO gemaakte analoge papieren (en nog) vigerende ruimtelijke instrumenten digitaal maken en te ontsluiten via Ruimtelijkeplannen.nl. Dit digitaliseren is gedaan op basis van de facultatieve standaard ‘Plancontour & PDF’ ‘Plancontour & PDF’ (PRPCP2008). De Standaard Toegankelijkheid IMRO2006 plannen & PDF (STRI2006), beschrijft hoe je pdf bestanden en oude IMRO2006 plannen toegankelijk maakt.

Met invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 is het gebruik van de PRPCP2008 vervallen. Deze facultatieve standaard valt niet onder overgangsrecht van Wro naar Omgevingswet. Het ontsluiten van plancontour en PDF plannen via Ruimtelijkeplannen.nl is vanaf 1 januari 2024 niet meer mogelijk.

Leveranciers

Leveranciers maken producten die er toe bijdragen dat geo-informatie gestandaardiseerd beschikbaar komen. In het overzicht van leveranciers zie je welke bedrijven welke RO diensten leveren.

Meldingen

Heb je een vraag over de RO Standaarden, dan kun je die stellen aan de helpdesk. Een gevonden fout of wensen voor verbetering kun je ook aan ons melden. Vermeld daarbij in welke situatie het probleem zich voordoet, zodat wij het kunnen reproduceren. Heb je zelf een voorstel voor een oplossing, dan nemen wij die suggestie ook graag mee! Alle ingediende verbetersuggesties en gemelde fouten worden gewogen tijdens het wijzigingsproces van de standaarden. Om een wijziging in de RO Standaarden door te voeren heeft Geonovum een wijzigingsprotocol opgesteld.

Beheer

Geonovum is sinds 1 juli 2008 verantwoordelijk voor het beheer en de doorontwikkeling van de RO Standaarden. Opdrachtgever voor het beheer van de RO Standaarden is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De regelgeving over RO instrumenten staat centraal bij eventuele wijzigingen van de RO Standaarden. Daarbij bewaken wij ook de afstemming met de Europese INSPIRE richtlijn waarin ook standaarden zijn opgenomen over ruimtelijke plannen.
Geonovum adviseert het ministerie van BZK over wijzigingen in en opvolging van de standaarden, mede gevoed door signalen uit de praktijk. Dit doen wij volgens de systematiek van het beheer- en ontwikkelmodel voor open standaarden (BOMOS) Bij het doorvoeren van wijzigingen werken wij aan de hand van een wijzigingsprotocol.
Wij onderhouden contact met het werkveld via onze helpdesk, formele overleggen met beheergroepen en softwareleveranciers, vakberaden en werkbezoeken. Ook zijn wij actief in het professionele netwerk van Provero. 

Strategisch functioneel beheer Ruimtelijkeplannen.nl

Om alle ruimtelijke plannen van Nederland toegankelijk te maken, heeft het ministerie van BZK de voorziening Ruimtelijkeplannen.nl ontwikkeld. Sinds 2010 zorgen het Kadaster en Geonovum samen voor het strategisch functioneel beheer van deze voorziening. Zo zorgen wij ervoor dat we bij wijzigingen van de RO Standaarden en werkafspraken ook de hieruit voortvloeiende aanpassingen voor Ruimtelijkeplannen.nl specificeren, en leveren wij input op impactanalyses, en functionele en architectuureisen voor koppelingen van Ruimtelijkeplannen.nl met externe registraties. Vragen over Ruimtelijkeplannen.nl kunt u stellen aan het Informatiepunt Leefomgeving.

Hier vindt u een overzicht van nieuwsbrieven voor de RO Standaarden en de Omgevingswet.

Actueel