Locatiedata is bijzonder, omdat het plaats en tijd bijeenbrengt. Dat kan tot gevoelige informatie leiden. Wat kan wel en wat kan niet? Dat is het terrein van de ethiek.
Goed opdrachtgeverschap: ethisch sturen op datagebruik (2023)
Opdrachtgevers hebben een voorbeeldfunctie en kunnen sturen op het gedrag van toeleveranciers en afnemers. Mede daarom zijn opdrachtgevers bij uitstek het kanaal waardoor ethiek kan varen.
In het kader van Geosamen en in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken, is gewerkt aan een protocol voor ethisch sturen op datagebruik. Opdrachtgevers kunnen dit protocol gebruiken om te sturen op de ethische aspecten van datagebruik gedurende de hele levenscyclus van een proces, project, product of dienst.
Doel van de protocollen is om een praktisch instrument te zijn dat laagdrempelig is en breed toepasbaar. Wij horen daarom graag jouw mening, adviezen en feedback om ons product nog beter te maken. Tot 19 juni 2023 liggen de documenten in consultatie.
De consultatie omvat vier opdrachtprotocollen en het sjabloon 'Vier ethiek op een rij'. Dit sjabloon is een speelse vertaling die als werkvorm kan worden gebruikt ter introductie van het instrument.De consultatie loopt van 1 juni tot en met 19 juni. Alle inbreng wordt na 19 juni verwerkt. Voor de zomer wordt er dan een nieuwe versie van het protocol opgeleverd.
- Download de protocollen
- Download Sjabloon: Vier ethiek op een rij (consultatiedocument)
Wil je meer lezen over de aanleiding voor de productie van de protocollen, lees dan het memo goed opdrachtgeverschap.
Ethische referentie (2019-2022)
Met locatiedata kan je menselijke bewegingen, ruimtelijke veranderingen en kenmerken van (groepen) mensen, objecten en locaties, letterlijk in kaart brengen. De ethische referentie biedt een handreiking aan opdrachtgevers, projectleiders, uitvoerende teams en primair belanghebbenden voor het verantwoord organiseren en gebruiken van locatiedata: Ethiek by design.
De referentie bestaat uit kernwaarden. Deze kernwaarden komen voort uit een inventarisatie van bestaande ethische codes, aangevuld met feedback vanuit werkplaatsen. De inhoud van deze ethische referentie is ook ingebracht in de special interest group van het World Wide Web Consortium (W3C). Zie voor meer informatie: The responsible use of spatial data'
Strategisch denkkader digitalisering en de maatschappij (2016)
Maatschappelijke en technische ontwikkelingen beïnvloeden elkaar. Zowel de structuur waarin data wordt opgeslagen als de methode waarmee data wordt uitgewisseld, zijn niet puur technisch of waardevrij. Samen met de sociaal-economische context bepalen zij in hoge mate de route naar het (economisch) gebruik. Op verzoek van Geonovum stelde Ardy Siegert een strategisch denkkader op over digitalisering en de maatschappij.
Gebruik locatiegegevens door social media platforms (2017 en 2018)
Locatie is een interessant gegeven waar sociale media en platforms dankbaar gebruik van maken in hun dienstverlening. Welke informatie wordt er eigenlijk verzameld? En wie kunnen daar allemaal gebruik van maken? Voor welke doeleinden? Zijn er punten waar activiteiten van de verschillende platforms de publieke sector raken? Op zoek naar antwoorden op deze vragen voerde Deniz Kiliç (TU Delft) een verkenning uit onder begeleiding van Bastiaan van Loenen (TU Delft/Geonovum) Verkenning: locatiegegevens en sociale platforms (2017).
In een vervolgonderzoek is gekeken hoe overheidsorganisaties dit soort data gebruiken. De bevindingen daarvan zijn vastgelegd in het rapport: Overheid en “sociale” locatiedata (2018).
