RO Standaarden

De RO Standaarden zijn wettelijk verankerd in de Wet ruimtelijke ordening. Al sinds 2010 geldt dat digitale plannen de juridisch bindende plannen zijn.

Met de inwerkingtreding van het nieuwe Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de ministeriële Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012, is het toepassen van de RO Standaarden 2012 verplicht voor alle plannen die op of na 1 juli 2013 in procedure zijn gegaan. Daarnaast is ook in de Wabo en in de Crisis- en herstelwet deels verplicht gebruik van de RO Standaarden opgenomen.

Plan onder Crisis- en herstelwet? Ook dan moet deze digitaal toegankelijk zijn

In het kader van de Crisis- en herstelwet mogen gemeenten afwijken van de eisen in de RO Standaarden, onder voorwaarde dat het Chw bestemmingsplan wel elektronisch op een algemeen toegankelijke wijze beschikbaar wordt gesteld en blijft op een door de raad te bepalen internetadres (weblocatie). De landelijke voorziening Ruimtelijkeplannen.nl moet een verwijzing bevatten naar dit internetadres. Zie hiervoor ook de Werkafspraak Chw bestemmingsplannen digitaal beschikbaar stellen.

Beheer

Geonovum is sinds 1 juli 2008 verantwoordelijk voor het beheer, de ontwikkeling en de promotie van de RO Standaarden. Opdrachtgever voor het beheer van de RO Standaarden is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De regelgeving over RO instrumenten staat centraal bij eventuele wijzigingen van de RO Standaarden. Daarbij bewaken wij ook de afstemming met de Europese INSPIRE richtlijn waarin ook standaarden zijn opgenomen over ruimtelijke plannen.
Geonovum adviseert BZK over wijzigingen in de standaarden, mede gevoed door signalen uit de praktijk. Bij het doorvoeren van wijzigingen werken wij aan de hand van een wijzigingsprotocol.
Wij onderhouden contact met het werkveld via onze helpdesk, formele overleggen met beheergroepen en softwareleveranciers, vakberaden en werkbezoeken. Ook zijn wij actief in het professionele netwerk van Provero.

Strategisch functioneel beheer Ruimtelijkeplannen.nl

Om alle ruimtelijke plannen van Nederland toegankelijk te maken, heeft het ministerie ruimtelijkeplannen.nl ontwikkeld. Sinds 2010 zorgen het Kadaster en Geonovum samen voor het strategisch functioneel beheer van deze tool. Zo zorgen wij ervoor dat we bij wijzigingen van de RO Standaarden ook de hieruit voortvloeiende aanpassingen voor ruimtelijkeplannen specificeren en leveren wij input op impactanalyses en functionele en architectuureisen voor koppelingen van ruimtelijkeplannen.nl met externe registraties. Het Kadaster verzorgt de helpdesk van ruimtelijkeplannen.nl.

De RO Standaarden bestaan uit afspraken die ervoor zorgen dat makers van plannen in heel Nederland dezelfde termen en kleuren toepassen. Ook zijn er technische afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat plannen digitaal uitgewisseld kunnen worden. Het geheel aan RO Standaarden omvat wettelijk verplichte standaarden, praktijkrichtlijnen en werkafspraken.

De RO Standaarden gelden voor alle ruimtelijke instrumenten onder de Wet ruimtelijke ordening èn voor het mededelen van verleende omgevingsvergunning in het kader van de Wabo. Zie hiervoor ook de Praktijkrichtlijn Gebiedsgerichte Besluiten. In het kader van de Crisis- en herstelwet mogen gemeenten afwijken van de eisen in de RO Standaarden, onder voorwaarde dat het Chw bestemmingsplan wel elektronisch op een algemeen toegankelijke wijze beschikbaar wordt gesteld en blijft op een door de raad te bepalen internetadres (weblocatie). Zie hiervoor ook de Werkafspraak Chw bestemmingsplannen digitaal beschikbaar stellen.

Wettelijk verplichte RO Standaarden

De verplicht toe te passen RO Standaarden zijn:

Het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening (IMRO) waarin je de terminologie en visualisatie van plannen, visies en besluiten en hun objecten vindt.
De Standaard Toegankelijkheid Ruimtelijke Instrumenten (STRI) waarin je de eisen vindt voor de beschikbaarstelling van ruimtelijke plannen
De Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) die de eisen voor digitale verbeelding en indeling van planregels beschrijft met bijbehorende functielijst SVBP
Het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening Planteksten (IMROPT) waarin staat hoe je planteksten maakt die vanuit de kaart direct zijn op te roepen.

Praktijkrichtlijnen

Praktijkrichtlijnen zijn aanvullende toelichtingen op hoe je de standaarden in de praktijk toepast. Dit is voor verschillende plantypen uitgewerkt. Ook zijn er praktijkrichtlijnen voor het toegankelijk maken van plannen (STRI) en het opstellen van planteksten (IMROPT).

Facultatieve Standaarden

Naast verplichte standaarden zijn er ook facultatieve standaarden ontwikkeld. Deze zijn gemaakt om ook oude bestemmingsplannen, visies en besluiten en welstandsnota's digitaal beschikbaar te kunnen stellen. Met de facultatieve standaard Plancontour & PDF (PRPCP2008) kunnen gemeenten, provincies en het Rijk naast bestemmingsplannen ook andere ruimtelijke instrumenten beschikbaar stellen. Bijvoorbeeld ruimtelijke plannen, visies en besluiten die tussen 1 juli 2008 en 1 januari 2010 overeenkomstig de huidige Wro analoog in procedure zijn geweest. De Standaard Toegankelijkheid IMRO2006 plannen & PDF (STRI2006) beschrijft hoe je pdf bestanden van oude IMRO2006 plannen toegankelijk maakt. De implementatiebestanden voor het beschikbaar stellen van oudere plannen, visies en besluiten zijn:

Handreikingen

Met de huidige RO Standaarden kan je al veel doen om de planvoorraad op orde te brengen in voorbereiding op de Omgevingswet. Dit helpt eveneens de huidige dienstverlening tot 2021 te verbeteren. In de Handreiking 'Data op orde voor de Omgevingswet' lees je welke stappen je nu al kunt zetten.
Gemeenten, provincies en het Rijk zijn in het kader van de Archiefwet verplicht om ruimtelijk plannen te archiveren. Hoe pak je dat aan? Daarover gaat de handreiking archiveren digitale plannen.
Bij de overgang van RO Standaarden 2008 naar 2012 zijn een aantal dingen gewijzigd. De handreiking wegwijs in de RO Standaarden 2012 licht alle aanpassingen toe.

Werkafspraken

Bij onduidelijkheden, tegenstrijdigheden of fouten in de RO Standaarden kan het werkveld ons vragen hoe je de standaard nu moet gebruiken totdat een officiële wijziging de onduidelijkheid recht zet. Deze tussentijdse adviezen over het gebruik van de RO Standaarden heten werkafspraken. Meldingen van onduidelijkheden in de standaarden, kan je indienen bij de helpdesk.

Implementatie ondersteuning

Om de invoering van de RO Standaarden te ondersteunen, is er een validator, hebben we handreikingen opgesteld en zijn implementatie- en voorbeeldbestanden beschikbaar. Ook houden wij een lijst bij van veelgestelde vragen en de antwoorden daarop.

Validatie

Met behulp van de online Validator kan je controleren of plannen voldoen aan de RO Standaarden. Je doet dit door het plan op te voeren in de validator. Als het valideren van een plan bij de bron foutloos verloopt, zal dit ook bij Ruimtelijkeplannen.nl zo zijn. Je vindt de Validator op ruimtelijkeplannen.nl/validator. De vereisten waarop de Validator plannen toetst, staan in het IMRO en in de STRI. In de verschillende praktijkrichtlijnen zoals de PRBP, zijn nadere regels beschreven. Alle regels samen vormen de validatieregels voor de Validator. Net als de RO Standaarden zijn de validatieregels in beheer bij Geonovum. Het Kadaster, de beheerder van de Validator, voert in nauw overleg met Geonovum vernieuwingen en wijzigingen door in de validatieregels. Heb je vragen over de validatieregels neem dan contact op met de helpdesk RO Standaarden.

Implementatiebestanden voor softwareontwikkeling

Ter ondersteuning van de implementatie van RO Standaarden door softwareleveranciers en informatiemodelleurs, bieden we technische implementatiebestanden aan bij de RO Standaarden IMRO, STRI, SVBP en IMROPT. Je vindt deze bij de betreffende standaard.

Voorbeeldbestanden

Voorbeeldbestanden geven een eerste beeld van de implementatie van de RO Standaarden. Voor het testen van het inlezen en verwerken van de RO instrumenten en manifesten kan je gebruik maken van de Voorbeeldbestanden RO Standaarden.

Basis op orde voor de Omgevingswet

Met de invoering van de Omgevingswet verdwijnt het ruimtelijk plan zoals we dat nu kennen om plaats te maken voor het veel informatierijkere Omgevingsplan. Voor wie alvast wil voorsorteren op de komst van de Omgevingswet, hebben wij de handreiking Data op orde geschreven. Bij deze handreiking hoort het ‘Formulier foutherstel’, dat intern in de organisatie van het bevoegd gezag gebruikt kan worden om traceerbaar te maken in het archief welk plan waarom is aangepast op Ruimtelijkeplannen.nl. (Zie handreiking hoofdstuk 2; ‘Foutherstel in ruimtelijke plannen’). In de handreiking is als bijlage een formulier opgenomen dat kan worden geprint. Veel handiger is een digitaal in te vullen PDF-formulier dat hier kan worden gedownload.

Ook attenderen we je graag op onderstaande (praktijk-)verhalen ter inspiratie.

Overgang plannen van Ruimtelijkeplannen.nl in DSO

Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet worden via de overbruggingsfunctie van het Informatiehuis Ruimte alle plannen in Ruimtelijkeplannen.nl automatisch getoond in de DSO-viewer. De (vigerende) bestemmingsplannen, beheersverordeningen, inpassingsplannen en exploitatieplannen vormen dan samen met de bruidsschat het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Het is daarom belangrijk dat de planvoorraad bij de inwerkingtreding op orde is. Wanneer de planvoorraad in Ruimtelijkeplannen.nl incompleet of incorrect is, of wanneer bijvoorbeeld verkeerde statussen staan vermeld, kan dit tot uitval of verkeerde resultaten leiden bij de automatische omzetting naar het DSO.

Vanwege het overgangsrecht kunnen bestemmingsplannen die vòòr de inwerkingtreding van de Omgevingswet als ontwerp ter inzage zijn gelegd de procedures volgens het Wro doorlopen. De nieuwe viewer van het DSO vervangt weliswaar de viewer van Ruimtelijkeplannen.nl, maar deze laatste verdwijnt niet. Juist vanwege het overgangsrecht moeten bronhouders nog steeds plannen kunnen publiceren met daarvoor vastgelegde RO Standaarden. Daarom blijven alle daarvoor benodigde onderdelen bestaan, zoals de validator en de index van Ruimtelijkeplannen.nl.

Meer over de Omgevingswet?

Geonovum werkt mee aan de Standaarden voor de Omgevingswet. Meer informatie daarover vind je in het dossier Omgevingswet.

Leveranciers

Leveranciers maken producten die er toe bijdragen dat geo-informatie gestandaardiseerd beschikbaar komen. In het overzicht van leveranciers zie je welke bedrijven welke RO diensten leveren.

Om elkaar op de hoogte te houden van ontwikkelingen, organiseert Geonovum het leveranciersoverleg. Tijdens zo’n overleg delen de leveranciers ervaringen uit het werkveld en stellen zij vragen over de toepassing van de RO Standaarden in de software. Veelal zijn de onderwerpen technisch van aard. Samen met het Kadaster informeren wij leveranciers tijdens deze overleggen over ontwikkelingen in de digitale ruimtelijke ordening. Ben je geen deelnemer van het leveranciersoverleg, maar schuif je graag aan? Stuur dan een bericht naar de helpdesk. In de agenda vind je een overzicht van de geplande data van bijeenkomsten.

Meldingen

Heb je een vraag over de RO Standaarden, dan kan je die stellen aan de helpdesk. Een gevonden fout of wensen voor verbetering kan je ook aan ons melden. Vermeld daarbij in welke situatie het probleem zich voordoet, zodat wij het kunnen reproduceren. Heb je zelf een voorstel voor een oplossing, dan nemen wij die suggestie ook graag mee! Alle ingediende verbetersuggesties en gemelde fouten worden gewogen tijdens het wijzigingsproces van de standaarden. Om een wijziging in de RO Standaarden door te voeren heeft Geonovum een wijzigingprotocol opgesteld.

Overzicht ingediende meldingen RO Standaarden

Overzicht ingediende meldingen ruimtelijkeplannen.nl