Op 11 februari organiseerde Geonovum een kennissessie rond het thema ’lichtere formaten voor het uitwisselen van geodata’. De afgelopen jaren heeft Geonovum samen met het werkveld onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het uitwisselen van geometrische data in lichtere bestandsformaten. Tijdens de coronacrisis kwam het werk even stil te liggen, maar nu zien we de kans om dit thema weer op te pakken.
In deze eerste sessie lag de focus op het informeren over de huidige stand van zaken en het samenvatten van de resultaten uit eerdere verkenningen. Interactie vond plaats via de chat, en Mentimeter werd gebruikt om tussendoor vragen te stellen. Het idee was vooral om de geïnteresseerden te informeren, en te peilen of er voldoende draagvlak is om een werkgroep ‘’lichtere formaten’’ op te richten. De scope en de concrete doelen van deze werkgroep kunnen in een vervolgsessie verder worden uitgewerkt.
Op de agenda van de kennissessie stonden drie presentaties.
Terugblik: verkenning tot nu toe
In 2018, tijdens een GML.Next workshop, werd geconcludeerd dat GML voor bepaalde toepassingen te zwaar was . GeoPackage was nog niet erg bekend en het alternatief, GeoJSON, was te beperkend. Deelnemers in de GML.Next workshop hadden behoefte aan best practices met specifiekere afspraken. In 2019 heeft Genovum daarom diverse werksessies te georganiseerd in het kader van SDI.Nextactie. Ook hebben we GeoPackage aangemeld voor toelating op de Pas toe of leg uit-lijst. In de loop van datzelfde jaar is meer ervaring opgedaan met GeoPackage en de nieuwere OGC API standaarden (voorheen WFS 3.0). Wat betreft het thema “lichtere formaten” was de ambitie om genoeg use cases te verzamelen; een vergelijkend onderzoek naar encodings uit te voeren; handreikingen op te stellen; en voorbeeldbestanden te maken. Hier willen we in 2021 verder aan werken.
Aan de deelnemers van de kennissessie in 2021 hebben we gevraagd aan welk resultaat zij het meeste zouden hebben. Uit de antwoorden (van 40 participanten) blijkt dat er nog altijd veel behoefte is aan praktijkervaringen. Bij het oprichten van een werkgroep zou kennisdeling daarom echt als een kernactiviteit moeten worden gezien. Daarnaast is het ook belangrijk om op inhoudelijk niveau afspraken te maken: over welke formaten willen we het straks hebben?
De helft van de deelnemers gaf aan meer te willen weten over RDF, bijna driekwart is geïnteresseerd in GeoPackage en JSON formaten staan ook hoog op de lijst. FlatGeoBuf en PBF (Protocolbuffer Binary Format) werden ook genoemd door deelnemers.
Actuele ontwikkelingen: OGC Features and Geometries JSON
Onlangs heeft het Open Geospatial Consortium (OGC) een voorstel ingediend voor de oprichting van een JSON werkgroep. Het doel is om een JSON encoding te standaardiseren die GeoJSON uitbreidt door een aantal attributen toe te voegen met het doel om beter af te stemmen op de behoeften van geodata gebruikers. Je zou deze encoding kunnen zien als een superset van GeoJSON. Het idee is om een ‘’core’’ profiel te specificeren, waarbij klassen worden ondersteund die nodig zijn vanuit veel datasets of implementaties. Dit profiel kan je vervolgens uitbreiden middels extensies. Deze manier van werken sluit beter aan op de huidige gedachtegang van de OGC omtrent de ontwikkeling van standaarden. De ambitie is om een eerste release van deze JSON standaard op te leveren voor het einde van 2021. Hoewel de werkgroep nog moet worden goedgekeurd, is het aannemelijk dat de ontwikkeling van de encoding op open wijze verloopt, via github en gitter. De “Features and Geometries - JSON”, zoals het nu wordt genoemd, zal zich waarschijnlijk baseren op het JSON profiel dat wordt beschreven in het UGAS-2020 Engineering Report.
GeoPackage ervaringen
GeoPackage is een op SQLite gebaseerde uitwisselformaat voor geodata, ontwikkeld en gestandaardiseerd door de OGC. Bij het Kadaster is al praktijkervaring opgedaan met dit formaat. Het wordt gebruikt voor aanlevering, uitlevering en verwerking van data. Ter ondersteuning heeft het Kadaster een GeoPackage validator ontwikkeld, welke documenten in dit formaat valideert conform de eisen van PDOK. Veel partijen, zowel intern als extern, leveren al GeoPackage bestanden aan in plaats van GMLs. Mensen beseffen dat het anders kan, en dat het niet altijd nodig is om Shapefiles of GMLs te exporteren vanuit een Geodatabase. Ook zijn er voordelen wat betreft de verwerking van data – zo zijn er minder infrastructuur componenten nodig, want bestanden kunnen direct bewerkt worden. En aangezien GeoPackage meerdere backups kent in het proces van het Kadaster, is single point of failure geen grote zorg meer – de data staat dichter bij de applicatie. Momenteel worden GeoPackage bestanden voor diverse datasets uitgeleverd door PDOK middels ATOM-feeds.
Discussie en vervolg
Aan de deelnemers van de kennissessie is gevraagd of er nog aandachtspunten zijn en suggesties voor een vervolg. Een aantal mensen gaf aan specifiekere GeoPackage issues te willen behandelen (rond de driekwart van de mensen heeft al ervaring opgedaan met dit formaat), zoals de toepassing van complexere datamodellen binnen de bestanden. Daarnaast is er behoefte aan een uitgebreide keuzehulp, die de voordelen en beperkingen van de formaten in kaart brengt en ondersteunende software inventariseert. Een informerende sessie over linked data en RDF wordt ook genoemd. De suggestie om in toekomstige sessies met subgroepen te werken werd goed ontvangen – er wordt gekeken naar hoe we dit gaan aanpakken.
Heb je vragen over lichte formaten of wil je meer weten? Laat het ons weten via een post op het GeoForum of stuur een bericht naar de helpdesk
Bekijk de opname van de kennissessie
Begin 2022 is naar aanleiding van de hierboven beschreven verkenningen een handreiking verschenen.