INSPIRE - Europese leefomgeving
Geonovum heeft in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Nederlandse dataproviders ondersteund bij de werkzaamheden die nodig waren voor implementatie van de INSPIRE-vereisten in Nederland. Sinds 2022 richten Geonovums werkzaamheden zich vooral op het volgen en vertalen van ontwikkelingen rond de Europese data- en digitale strategie (zie ook thema EU datastrategie). De INSPIRE-richtlijn wordt met deze ontwikkeling in lijn gebracht middels het “Greendata4All”-initiatief.
De INSPIRE richtlijn is in 2009 verankerd in de Nederlandse wet en regelgeving. Zie: Nederlandse Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie en het Besluit INSPIRE. Alle INSPIRE dataspecificaties (standaarden) zijn in Europese werkgroepen ontwikkeld. Om de belangen van Nederland in dit proces te borgen, hebben Nederlandse organisaties actief aan deze werkgroepen bijgedragen. Nederlandse organisaties die verantwoordelijk zijn voor datasets en -services onder de 34 INSPIRE-thema's hebben deze gegevens conform de standaarden van INSPIRE beschikbaar moeten maken. Dit proces is in 2010 gestart en liep door tot 2021.
Greendata4All
In 2022 is de evaluatie van de INSPIRE richtlijn gepubliceerd. INSPIRE wordt nu herzien en in lijn gebracht met de Europese ontwikkelingen middels het “Greendata4All”-initiatief. Het "GreenData4All"-initiatief moet het makkelijker maken om data te delen tussen publieke en private partijen en met het algemeen publiek. Dit moet datagedreven innovatie en evidence-based besluitvorming ondersteunen. De GreenData4All gerelateerde data krijgt een plek in de Green Deal dataspace. De commissie start in 2023 met een impact assessment voor de nieuwe plannen. In 2025 moet dit landen in een nieuw wettelijk voorstel.
Zie ook de Europese INSPIRE website
INSPIRE Datasets
In het Europese geoportaal vind je de metadata van 36 officieel geregistreerde nationale data calogi van EU lidstaten en EFTA landen die onder de INSPIRE-richtlijn vallen.
INSPIRE standaarden
Om te borgen dat geo-informatie digitaal uitwisselbaar is tussen de Europese lidstaten, zijn er standaarden opgesteld. Deze standaarden zorgen ervoor dat je gegevens online kunt zoeken, bekijken en downloaden. Daarnaast moeten lidstaten hun datasets harmoniseren zodat gegevens bij de grenzen op elkaar aansluiten. De standaarden op een rij:
Metadata
De metadata standaarden zorgen ervoor dat gegevens vindbaar zijn en dat je snel kunt beoordelen of je de gevonden informatie bruikbaar is voor jouw doel. In Nederland zijn de INSPIRE vereisten voor metadata verwerkt in de Nederlandse metadataprofielen voor data en services. Pas je de Nederlandse metadataprofielen toe, dan voldoe je automatisch aan INSPIRE, terwijl je tegelijkertijd voorziet in de nationale wensen ten aanzien van metadata. De INSPIRE metadatastandaard vind je op de website van het Joint Research Centre.
Informatiemodellen
De INSPIRE Data Specifications zijn de informatiemodellen van INSPIRE. De informatiemodellen dragen bij aan de harmonisatie van geo-informatie op zowel inhoud (definities en kenmerken van bijvoorbeeld rivieren) als positie (goede aansluiting van bijvoorbeeld wegen op de grenzen van lidstaten).
Webservices
De standaarden voor Spatial Data Services beschrijven de services die niet een INSPIRE view of download services zijn. Dat kunnen allerlei verschillende services op INSPIRE data zijn.
Netwerkservices
In de Network Services standaarden staan de aanvullende vereisten die INSPIRE stelt aan services om de internationale standaarden, zoals die van OGC verder te specificeren. Door deze INSPIRE specificaties voor discovery, view, download en transformation, kunnen deze services uniform worden gebruikt door client toepassingen als viewers en dataportalen.
Gebruiksvoorwaarden
Onderdeel van de implementatie van INSPIRE is ook dat lidstaten afspraken maken over gebruiksvoorwaarden die het gebruik van de gegevens niet onnodig belemmeren. Belangrijkste punt is dat van elke dataset en service in de metadata staat welke gebruiksvoorwaarden van kracht zijn. Uiteraard moeten de lidstaten de Europese Commissie rapporteren over hun voortgang. De resultaten van deze rapportages kan je bekijken in een Europees dashboard.
INSPIRE-data providers
Nederland hanteert als uitgangspunt dat we alleen de meest geëigende datasets oormerken als INSPIRE gegevens. In plaats van àlle datasets waarin een bepaald feature of attribuut voorkomt, serveren we de 'beste' datasets. Per INSPIRE-thema is bepaald welke partijen in Nederland voor welk feature de relevante geo-informatie leveren. Deze partijen zijn aangemerkt als INSPIRE-data provider. De dataproviders zorgen ervoor dat gegevens conform de eisen van INSPIRE vindbaar, toegankelijk en beschikbaar worden gesteld. In het aanmerkingsregister zie je welke datasets en welke dataproviders zijn aangemerkt voor INSPIRE.
Een toelichting op de aanmerking van dataproviders vind je in de rapporten:
- rapport Nederlandse INSPIRE data Annex I
- rapport Nederlandse INSPIRE data Annex II
- rapport Nederlandse INSPIRE data Annex III
Aanmerkingsregister: ook voor nieuwe datasets
Het aanmerkingsregister is ook de plek waar je datasets kunt aanmelden, waarvan je denkt dat deze onder INSPIRE zouden moeten vallen. Bijvoorbeeld een dataset die we als lidstaat nu al in een andere vorm of format aanleveren voor milieurapportages. We streven naar het via e-reporting eenduidig aanleveren van onze data voor milieurapportages. Experts op het gebied van INSPIRE en e-reporting kijken gezamenlijk hoe we synergie kunnen bewerkstelligen tussen digitale milieurapportages en INSPIRE. Iedereen kan ons via het aanmerkingsregister attenderen op datasets waarvan je denkt dat ze de moeite waard zijn van het via INSPIRE uitwisselbaar maken.
INSPIRE Overleg
Met de implementatie van INSPIRE, komen er ook wijzigingsverzoeken, vragen over implementatie en technische en beleidsinhoudelijke ontwikkelingen. Om deze onderwerpen te behandelen, heeft de Europese Commissie de INSPIRE Maintenance and Implementation Group (INSPIRE MIG) in het leven geroepen. De INSPIRE MIG bestaat uit vertegenwoordigers van de Europese lidstaten. Daarnaast is een groep experts uit de Europese lidstaten, die zich voornamelijk richt op het adviseren over en uitwerken van technische aspecten van INSPIRE; de MIG-T
MIG-T
Vanuit Nederland isIne de Visser (Geonovum) lid van de MIG-T. De MIG-T identificeert issues rond de INSPIRE implementatie (inclusief technologie, standaarden, methoden, coherentie tussen de INSPIRE onderwerpen en communicatie) en adviseert de Commissie hoe daarmee om te gaan. Hierbij wordt ook de samenhang met andere Europese ontwikkelingen, zoals de High value datasets, gezocht.
MIG-P
Adviezen van de MIG-T en beleidsmatige onderwerpen worden respectievelijk afgetikt dan wel opgepakt in de MIG. Vanuit Nederland heeft het ministerie van BZK zitting in de MIG-P. Voor technisch advies kan het ministerie terugvallen op Geonovum.
Operationeel INSPIRE overleg
Alle dataproviders die een INSPIRE verplichting hebben, zitten samen met het ministerie van BZK en Geonovum in het Operationeel INSPIRE overleg. In het operationeel overleg wordt met de dataproviders de informatie, kennis en ervaring onderling gedeeld over de INSPIRE implementatie en worden de nieuwe geldende Europese vereisten en standaarden besproken. Ook worden de nieuwe inhoudelijke en technische Europese ontwikkelingen besproken en worden de dataproviders hierover van advies voorzien over de mogelijke implementaties.
Documenten
- Handreiking: Aan de slag met INSPIRE
- Handreiking EU Informatie
- Nederlandse visie op INSPIRE (2019)
- Artikelen, films en illustraties
- Quickscan Europese initiatieven en ontwikkelingen van invloed op INSPIRE data infrastructuur
- Kosten Baten analyse 2009 zie ook Engelse vertaling
- Kosten Baten analyse 2016
- Rapport: Joining tabular and geographic data, Merits and possibilities of the Table Joining Service (2014)
Vragen over INSPIRE data en services? Stel ze op het GeoForum
Op GeoForum kan je ervaringen delen en/of vragen stellen aan vakgenoten bij collega dataproviders, specialisten van PDOK en Geonovum. Door gebruik te maken van het GeoForum kunnen we issues èn oplossingen direct met elkaar delen. Dus heb je een vraag over INSPIRE? Stel hem op GeoForum.
