INSPIRE - Europese leefomgeving

Geonovum heeft in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Nederlandse dataproviders ondersteund bij de werkzaamheden die nodig waren voor implementatie van de INSPIRE-vereisten in Nederland. Sinds 2022 richten Geonovums werkzaamheden zich vooral op het volgen en vertalen van ontwikkelingen rond de Europese data- en digitale strategie (zie ook thema EU datastrategie). De INSPIRE-richtlijn wordt met deze ontwikkeling in lijn gebracht middels het “Greendata4All”-initiatief.

De Europese INSPIRE richtlijn is in 2009 verankerd in de Nederlandse wet en regelgeving via de Nederlandse Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie en het Besluit INSPIRE. Nederlandse organisaties die verantwoordelijk zijn voor datasets en -services onder de 34 INSPIRE-thema's hebben deze gegevens conform de standaarden van INSPIRE beschikbaar moeten maken. Dit proces is in 2010 gestart. In 2022 is de evaluatie van de INSPIRE richtlijn gepubliceerd. INSPIRE wordt nu herzien en in lijn gebracht met de ontwikkelingen in het kader van de Europese datastrategie.

INSPIRE standaarden

Om te borgen dat geo-informatie digitaal uitwisselbaar is tussen de Europese lidstaten, zijn er standaarden opgesteld. Deze standaarden zorgen ervoor dat je gegevens online kunt zoeken, bekijken en downloaden. Daarnaast moeten lidstaten hun datasets harmoniseren zodat gegevens bij de grenzen op elkaar aansluiten. De standaarden op een rij:

Metadata
De metadata standaarden zorgen ervoor dat gegevens vindbaar zijn en dat je snel kunt beoordelen of je de gevonden informatie bruikbaar is voor jouw doel. In Nederland zijn de INSPIRE vereisten voor metadata verwerkt in de Nederlandse metadataprofielen voor data en services. Pas je de Nederlandse metadataprofielen toe, dan voldoe je automatisch aan INSPIRE, terwijl je tegelijkertijd voorziet in de nationale wensen ten aanzien van metadata. De INSPIRE metadatastandaard vind je op de website van het Joint Research Centre.

Informatiemodellen
De INSPIRE Data Specifications zijn de informatiemodellen van INSPIRE. De informatiemodellen dragen bij aan de harmonisatie van geo-informatie op zowel inhoud (definities en kenmerken van bijvoorbeeld rivieren) als positie (goede aansluiting van bijvoorbeeld wegen op de grenzen van lidstaten).

Webservices
De standaarden voor Spatial Data Services beschrijven de services die niet een INSPIRE view of download services zijn. Dat kunnen allerlei verschillende services op INSPIRE data zijn.

Netwerkservices
In de Network Services standaarden staan de aanvullende vereisten die INSPIRE stelt aan services om de internationale standaarden, zoals die van OGC verder te specificeren. Door deze INSPIRE specificaties voor discovery, view, download en transformation, kunnen deze services uniform worden gebruikt door client toepassingen als viewers en dataportalen.

INSPIRE datasets

In het Europese geoportaal vind je de metadata van 36 officieel geregistreerde nationale data calogi van EU lidstaten en EFTA landen die onder de INSPIRE-richtlijn vallen.

INSPIRE dataproviders

In het aanmerkingsregister zie je welke datasets en welke dataproviders zijn aangemerkt voor INSPIRE. Het aanmerkingsregister is ook de plek waar je datasets kunt aanmelden, waarvan je denkt dat deze onder INSPIRE zouden moeten vallen. Bijvoorbeeld een dataset die we als lidstaat nu al in een andere vorm of format aanleveren voor milieurapportages. We streven naar het via e-reporting eenduidig aanleveren van onze data voor milieurapportages. Experts op het gebied van INSPIRE en e-reporting kijken gezamenlijk hoe we synergie kunnen bewerkstelligen tussen digitale milieurapportages en INSPIRE. Iedereen kan ons via het aanmerkingsregister attenderen op datasets waarvan je denkt dat ze de moeite waard zijn van het via INSPIRE uitwisselbaar maken.

INSPIRE afstemming Europa

Voor het beheer van de INSPIRE standaarden, heeft de Europese Commissie de INSPIRE Maintenance and Implementation Group (INSPIRE MIG) in het leven geroepen. De INSPIRE MIG bestaat uit vertegenwoordigers van de Europese lidstaten. Daarnaast is een groep experts uit de Europese lidstaten, die zich voornamelijk richt op het adviseren over en uitwerken van technische aspecten van INSPIRE; de MIG-T. Vanuit Nederland is Ine de Visser (Geonovum) lid van  de MIG-T. De MIG-T identificeert issues rond de INSPIRE implementatie (inclusief technologie, standaarden, methoden, coherentie tussen de INSPIRE onderwerpen en communicatie) en  adviseert de Commissie hoe daarmee om te gaan. Hierbij wordt ook de samenhang met andere Europese ontwikkelingen, zoals de High value datasets, gezocht. Adviezen van de MIG-T en beleidsmatige onderwerpen worden respectievelijk afgetikt dan wel opgepakt in de MIG. Vanuit Nederland heeft het ministerie van BZK zitting in de MIG-P. Voor technisch advies kan het ministerie terugvallen op Geonovum.